Đức Đạt Lai Lạt Ma từng dạy rằng tiền bạc không mang lại hạnh phúc, vì hạnh phúc thuộc về lãnh vực tinh thần, con người không thể mua được, kể cả máy móc cũng không thể cung cấp cho chúng ta chút hạnh phúc nào cả
Tiền bạc và giàu sang chỉ mang lại cho con người một phần nào hạnh phúc, chứ không thể có hạnh phúc trọn vẹn. Không ai có thể ban phát cho chúng ta hạnh phúc, hạnh phúc đến từ trong tâm của chính chúng ta. Tâm bình an chính là nguồn hạnh phúc tuyệt vời nhất. Nó không tùy thuộc vào ngoại cảnh. Cuộc sống của chúng ta dù tiện nghi vật chất không đầy đủ, học vấn thời tầm thường hay sự nghiệp công danh không mấy thành công thời cũng chẳng sao, miễn là tâm chúng ta an lạc.” (Live In A Better Way.)
Hãy thử nhìn vào cuộc đời của một số người thật giàu có xem sao. Trang tin “Business Insider” của Mỹ đã điểm lại danh sách 10 người từng trở nên rất giàu có nhờ trúng số cả triệu đô la nhưng sau đó lại nhanh chóng lâm vào cảnh khánh kiệt hoặc tự kết liễu cuộc đời mình. Tại Canada 2 người. Tại nước Anh 3 người và tại Mỹ có 5 người.
1. Sharon Tirabassi (Canada): Bà là một bà mẹ độc thân phải sống nhờ trợ cấp xã hội. Trúng độc đắc hơn 10 triệu USD vào năm 2004. Bà này liền bỏ tiền mua một căn nhà lớn, mua mấy chiếc xe đắt giá, quần áo hàng hiệu nổi tiếng, những chuyến du lịch sang trọng, tiệc tùng linh đình, cho người thân và bạn bè vay mượn. Chưa đến 10 năm sau, Tirabassi giờ đây phải quay lại kiếm sống bằng nghề lái xe buýt, làm thêm giờ và phải đi thuê nhà để sống. May là bà còn để lại được cho sáu đứa con của mình một số tiền với điều kiện chúng chỉ được phép lấy khi đủ tuổi.
2. Gerald Muswagon (Canada) vào năm 1998 trúng độc đắc 10 triệu USD. Tuy nhiên, anh chàng này nướng hết tiền vào rượu chè ăn nhậu và tiệc tùng. Trong vòng có 7 năm là trắng tay, khánh kiệt. Đến năm 2005, chàng tìm đến cái chết bằng cách tự treo cổ trong nhà xe của cha mẹ chàng. Gia đình Griffith (Anh). Hai vợ chồng Lara và Robert Griffith ít khi to tiếng cãi lộn với nhau. Sau khi lãnh giải độc đắc trị giá 2,76 triệu USD vào năm 2006, họ đã mua một căn nhà trị giá một triệu USD và một chiếc xe Porsche sang trọng.
Tuy nhiên, vào năm 2012, anh chồng lái chiếc Porsche bỏ đi sau khi chị vợ chất vấn chồng về những email cho thấy anh này đang có tình cảm lăng nhăng với một người phụ nữ khác. Thế là cuộc hôn nhân kéo dài 14 năm của họ tan vỡ. Kế đó một đám cháy lớn đã thiêu hủy toàn bộ căn nhà. Giờ thì Lara trắng tay, chẳng còn lại đồng nào từ khoản tiền trúng số đó nữa. Tính ra từ lúc trúng số đến lúc khánh kiệt là 6 năm.
4. Michael Carroll (Anh) vào năm 2002 là một thanh niên 19 tuổi làm nghề dọn rác. Chàng trúng độc đắc khoảng 15,5 triệu USD. Sau khi trở nên giàu có, Carroll bắt đầu tiêu tiền hoang phí. Ngoài tiền mua quà cho gia đình và bạn bè anh chàng còn nghiện hút ma túy, say sưa rượu chè, cờ bạc và lang chạ với gái mại dâm. Tám năm sau, khánh kiệt. Anh chàng này lại quay trở về làm nghề hốt rác như thuở ban đầu.
5. Callie Rogers (Anh). Vào năm 2003 khi trúng giải độc đắc 3 triệu USD thì cô nàng chỉ mới có 16 tuổi. Cô vung vãi tiền bạc vào đủ mọi thứ. Nào là áo quần, du lịch, tiệc tùng, giải phẫu thẩm mỹ và cả ma túy nữa. Sáu năm sau, cô lâm vào cảnh nợ nần, khánh kiệt. Cô nàng đã hai lần tìm cách muốn tự tử. Cuối cùng, cô nàng phải đi làm người ở để có tiền sinh sống và nuôi hai đứa con.
6. Suzanne Mullins (Mỹ). Vào năm 1993 tại tiểu bang Virginia, Suzanne Mullins trúng thưởng 4,2 triệu USD. Thay vì lãnh trọn một lần bà quyết định chọn hình thức nhận tiền trúng thưởng hằng năm mà thôi. Ban đầu bà mượn một số tiền trị giá 200 nghìn USD và dùng những khoản tiền trúng giải hằng năm để thanh toán. Sau đó, bà đã đổi qua nhận tiền thưởng luôn một lần và ngưng không tiếp tục trả nợ khiến tình trạng nợ nần gia tăng do tiền lãi đẻ thêm nhiều ra mãi. Các chủ nợ đã đâm đơn kiện bà tuy nhiên lúc đó bà đã khánh kiệt mất rồi. Thời gian từ lúc trúng số đến lúc trắng tay là 8 năm.
7. Evelyn Adams (Mỹ) ngụ tại tiểu bang New Jersey. Rất hên nên trúng độc đắc đến hai lần. Lần thứ nhất vào năm 1985 và lần thứ hai chỉ một năm sau đó. Tổng cộng số tiền trúng số là 5,4 triệu USD. Bà này sau đó đã thua hết tiền trong các sòng đánh bạc ở tại thành phố Atlantic. Thời gian từ lúc trúng số đến lúc khánh kiệt là 15 năm. Giờ thì bà đang sống lang thang trong công viên.
8. Jack Whittaker (Mỹ). Trước khi trúng giải độc đắc trị giá 315 triệu USD của vé số Powerball vào năm 2002 thời ông này đã có một cuộc sống khá giả tại tiểu bang West Virginia, với một công ty dịch vụ trị giá hơn 1 triệu USD.
Sau đó ông phát tâm làm một số việc công ích: trích một phần tiền trúng thưởng để xây nhà thờ, để làm từ thiện và thành lập một quỹ từ thiện của riêng mình. Tiếc thay vận rủi liên tục đến với ông. Ông bị trộm lấy mất hơn nửa triệu USD khi đậu xe bên ngoài một câu lạc bộ thoát y. Ông trở nên nghiện rượu. Ly dị vợ. Thường xuyên gây gổ với những người xung quanh. Chỉ trong vòng 4 năm đã khánh kiệt, toàn bộ tài sản tiêu tan hết.
9. Janite Lee (Mỹ). Bà gốc Hàn Quốc sống tại Mỹ. Sau khi trúng giải độc đắc 18 triệu USD hồi năm 1993, bà đã dùng phần lớn tài sản vừa có được để tài trợ cho các chương trình của chính phủ và cho các tổ chức chính trị. Bà từng được ăn tối cùng cựu Tổng thống Bill Clinton nhờ những khoản đóng góp lớn lao của mình. Bà còn cho Đại học Washington ở Mỹ 1 triệu USD để xây một thư viện. Nhà trường đã lấy tên bà để đặt cho thư viện mới này. Nhưng bà cũng rất ham mê cờ bạc. Với thói quen chi 347.000 USD mỗi năm, bà nhanh chóng ngập trong nợ nần và phải tuyên bố phá sản vào năm 2001. Khánh kiệt trong vòng có 8 năm trời.
10. Billie Bob Harrell Jr. (Mỹ). Vào năm 1997, Billie Bob Harrell Jr. trúng giải thưởng độc đắc 31 triệu USD khi còn đang là một người bán hàng rong. Ông bèn mua một trang trại, tậu thêm 6 căn nhà và nhiều xe hơi. Giống như những người trúng số khác, ông cho bạn bè và người thân vay tiền khi họ cầu khẩn. Rồi ông trở nên khánh kiệt chỉ trong vòng 20 tháng. Harrell tự sát vào năm 1999. Thật đáng buồn.
Tiền bạc không phải lúc nào cũng mang lại hạnh phúc. Mười câu chuyện kể trên lại gợi nhớ tới hình ảnh vô thường với lời Phật dạy trong Phẩm Thế Gian (Kinh Pháp Cú):
(Pháp Cú 170)
Tựa như bọt nước trôi sông,
Lâu đài, phố chợ bềnh bồng biển sương
Toàn là ảo ảnh vô thường
Nhìn đời như vậy còn vương vấn gì
Tử thần ta há sợ chi.
